Karta przekazania odpadów a procesy odzysku R

Wzór karty przekazania odpadów zawiera rubrykę dotyczącą procesu odzysku, któremu winien dany odpad zostać poddany. Czego dotyczy ta rubryka i kogo obejmuje obowiązek jej wypełnienia?

Obowiązek ewidencyjny

Do prowadzenia ewidencji odpadów zobligowany jest, co do zasady, każdy posiadacz odpadów. Wyjątki od tej zasady wynikają wprost z ustawy lub aktów niższego rzędu.

Ewidencję odpadów prowadzi się z zastosowaniem szeregu dokumentów, przy czym najbardziej powszechnym, ze względu na charakter prowadzonej działalności, jest ewidencjonowanie przy pomocy dwóch dokumentów:

– karty ewidencji odpadów (KEO), oraz
– karty przekazania odpadów (KPO).

Wzory powołanych dokumentów zostały normatywnie określone w drodze rozporządzenia. Podany przez prawodawcę wzór karty przekazania odpadów zawiera rubrykę zatytułowaną „Rodzaj procesu przetwarzania, któremu powinien zostać poddany odpad”. Obowiązek wypełnienia tejże rubryki dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy jedną ze stron przekazania odpadów jest prowadzący stację demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji.

Procesy odzysku

Załącznik 1 do ustawy o odpadach zawiera niewyczerpujący wykaz procesów odzysku.

Są to:

R1 Wykorzystanie głównie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii
R2 Odzysk/regeneracja rozpuszczalników
R3 Recykling lub odzysk substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (w tym kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania)
R4 Recykling lub odzysk metali i związków metali
R5 Recykling lub odzysk innych materiałów nieorganicznych
R6 Regeneracja kwasów lub zasad
R7 Odzysk składników stosowanych do redukcji zanieczyszczeń
R8 Odzysk składników z katalizatorów
R9 Powtórna rafinacja lub inne sposoby ponownego użycia olejów
R10 Obróbka na powierzchni ziemi przynosząca korzyści dla rolnictwa lub poprawę stanu środowiska
R11 Wykorzystywanie odpadów uzyskanych w wyniku któregokolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R10
R12 Wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R11
R13 Magazynowanie odpadów poprzedzające którykolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R12 (z wyjątkiem wstępnego magazynowania u wytwórcy odpadów).

W zależności od rodzaju procesu, któremu zostanie poddany odpad, prowadzący stację demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji będzie mógł doliczyć konkretne wartości do progu odzysku lub progu recyklingu. Prawodawca wprost wskazuje, iż:

– odpady poddane procesom R2 – R9 wliczane są do progów recyklingu,
– odpady poddane procesom R1 – R9 wliczane są do progów odzysku.

Na podstawie powyższych treści wyraźnie widoczna jest zależność pomiędzy oboma procesami. Dzieję się tak dlatego, gdyż procesy recyklingu są jednocześnie procesami odzysku. Innymi słowy każdy recykling jest zarazem odzyskiem, jednakże nie każdy odzysk jest recyklingiem.

Jaki odpad do jakiego procesu

Poniżej przedstawiono najczęściej stosowane rozwiązania klasyfikujące. Mieć jednak na uwadze należy, iż przy każdym przekazaniu odpadu należy sprawdzić treść zezwolenia danego odbiorcy.

Zgodnie z zasadami gospodarowania odpadami i najczęściej występującą treścią zezwoleń odpady powstałe w wyniku demontażu pojazdów przekazywać można do następujących procesów odzysku:

–  olej napędowy (13 07 01*), benzyna (13 07 02*), oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe (13 02 05*, 13 02 06*, 13 02 08*, w zależności od rodzaju), olej hydrauliczny (13 01 10*, 13 01 11*, 13 01 13*, w zależności od rodzaju) – proces R9 – powtórna rafinacja lub inne sposoby ponownego użycia olejów;
– płyny hamulcowe (16 01 13*), płyn do spryskiwaczy, płyn chłodzący, płyny zapobiegające zamarzaniu (16 01 14*, 16 01 15) – proces R12 – wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R11;
– filtry oleju (16 01 07*) – proces R4 – recykling lub odzysk metali i związków metali;
– akumulatory kwasowo-ołowiowe (16 06 01*) – proces R4 – recykling lub odzysk metali i związków metali;
– zbiorniki na gaz skroplony – proces R4 – recykling lub odzysk metali i związków metali;
– katalizatory (16 08 01*, 16 08 02, 16 08 02*) – proces R8 – odzysk składników z katalizatorów;
– elementy wybuchowe (16 01 10*) – proces R12 – wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R11;
– szyby (16 01 20) – proces R5 – recykling lub odzysk innych materiałów nieorganicznych;
– opony (16 01 03) – proces R3 – recykling lub odzysk substancji organicznych lub proces R1 – wykorzystanie głównie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii;
– metale nieżelazne (16 01 18), metale żelazne (16 01 17) – proces R4 – recykling lub odzysk metali i związków metali;
– tworzywa sztuczne (16 01 19) – proces R3 – recykling lub odzysk substancji organicznych lub proces R1 – wykorzystanie głównie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii;
– inne niewymienione elementy (16 01 22), inne niewymienione odpady (16 01 99) – proces R12 – wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R11.

Należy zaznaczyć, iż w stosunku do każdego z wyżej wymienionych odpadów może być zastosowany proces R12 – wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R11, jednakże przy obliczaniu poziomów odzysku i recyklingu odpadów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji uwzględnia się tylko procesy oznaczone jako R1-R9.

| Zobacz również – Zasady pozbywania się odpadów |

Komu można przekazać odpady

Możliwe są dwa rozwiązania. Pierwsze z nich, niebudzące wątpliwości – polega na przekazaniu odpadów bezpośrednio do prowadzącego proces przetwarzania. Drugie przewiduje natomiast – przekazanie odpadu do prowadzącego zbieranie, który następnie, po zebraniu odpowiedniej ilości odpadów danego rodzaju, przekaże je do przetwarzającego, co przez wielu inspektorów WIOŚ uznane jest za działanie zgodne z prawem. Bez względu na to, komu przekazywane są odpady, każdy z odbiorców winien legitymować się zezwoleniem umożliwiającym mu funkcjonowanie w zakresie gospodarowania odpadami.

W przypadku przekazywania odpadu bezpośrednio do podmiotu prowadzącego odzysk lub recykling odpadów, należy wpisany w KPO proces R, każdorazowo porównać z decyzją na przetwarzanie posiadaną przez podmiot, któremu przekazano odpad do zagospodarowania.

Jeżeli odpady przekazywane są przedsiębiorcy prowadzącemu działalność w zakresie zbierania odpadów, wskazane jest aby ustalić gdzie dalej ten odpad zostanie przekazany i jakiemu procesowi zostanie docelowo poddany. W opisywanym przypadku w rubryce „rodzaj procesu przetwarzania, któremu powinien zostać poddany odpad” należy wpisać proces R docelowy, natomiast w rubryce „Posiadacz odpadów, któremu należy przekazać odpad”, warto wpisać zarówno zbierającego jak i kolejnego posiadacza prowadzącego właściwy proces odzysku lub recyklingu (np. oddzielone od siebie znakiem :”/”).

Oczywistym jest przy tym fakt, iż w wielu przypadkach zbierający, z przyczyn zarówno pragmatycznych jak i ekonomicznych, nie chce informować komu przekazuje odpad, a zatem wpisanie końcowego odbiorcy w kartę przekazania odpadów często nie jest możliwe. Może to powodować szereg problemów podczas kontroli inspektorów WIOŚ, którzy na podstawie kart przekazania odpadów, w których oznaczono proces R w przypadku przekazywania odpadów do zbierającego, nie mają możliwości weryfikacji prawidłowości procesu ewidencyjnego, co skutkować może zakwestionowaniem wyliczeń osiągniętych progów odzysku i recyklingu.

| Zobacz również – poprawne klasyfikowanie odpadów |